Innovatieve diervrije wetenschap
Ooit een dissectie uitgevoerd op een laboratoriumrat? Of in de klas het hart van een kikker verwijderd terwijl het nog klopte? Voor velen onder ons zijn dit geen vage herinneringen. Maar voor de huidige studenten biowetenschappen behoren zijn proeven op dieren binnenkort definitief tot het voltooid verleden tijd.
Studenten aan de Universiteit Utrecht kunnen nu virtueel de anatomie van een rat laag per laag ontdekken via een hologram, bloedafnames oefenen op de hersenen van een plastic varken en geavanceerde interne onderzoeken uitvoeren op een robotpaard. Dankzij innovatieve nieuwe onderwijsmethoden, zowel over menselijk als dierlijk leven, zijn er straks geen levende wezens meer nodig.
Onderwijs van wereldklasse
Jaarlijks worden in Europa meer dan 10 miljoen dieren gebruikt voor wetenschappelijke doeleinden. Ongeveer 200.000 hiervan helpen bij de opleiding van toekomstige dierenartsen, artsen, onderzoekers en wetenschappers. Als je hond ooit de straat op is geglipt of als je zelf ooit levensnoodzakelijke medicatie nodig had, dan weet je hoe belangrijk het is dat de professionals waar je op vertrouwt precies weten wat ze doen.
Maar laten we eerlijk zijn: dierlijke pathologie is anders dan de menselijke en een kikkerkikkerbilletje is geen mensenbeen. Negen op de tien geneesmiddelen die getest werden op dieren mislukken tijdens klinische proeven op mensen. Dat moet toch anders en beter kunnen? Wat als we een wereld creëren waarin dieren niet langer de standaardleermethode zijn?
Van virtueel naar realiteit
De Universiteit Utrecht heeft het tot haar missie gemaakt om aan proefdiervrije innovaties te werken die niet alleen beter zijn voor het welzijn van dieren, maar die ook tot beter onderwijs en meer doelgerichte wetenschappelijke inzichten leiden. Rozenblaadjes en noedels lenen zich bijvoorbeeld perfect om de delicate hechttechnieken te oefenen die je bij een openhartoperatie gebruikt en zijn dan ook een populair leerhulpmiddel aan de Universiteit Utrecht.
Maar innovaties, zoals organen-op-een-chip, organoïden, en de virtuele mens zijn de spannende nieuwe technologieën die wetenschappelijk onderwijs en onderzoek naar een hoger niveau tillen. “We moeten ons voortdurend afvragen: hoe kunnen we onze studenten zo goed mogelijk opleiden? Dat hoeft niet standaard via proefdieren te zijn” , zegt Daniela Salvatori, hoogleraar Vergelijkende Anatomie en Fysiologie aan de Universiteit Utrecht.
“We hebben samen met het UMC Utrecht en computerwetenschappers van de Universiteit Utrecht driedimensionale en holografische modellen ontwikkeld, omdat het lastig kan zijn om over 3D-structuren van te leren van 2D-afbeeldingen in schoolboeken. Virtual reality verbetert de ruimtelijke vaardigheden en houdt in dat studenten zo vaak als nodig kunnen oefenen.”
Creatieve onderzoekscommunity
Niet alleen studenten profiteren van de voordelen van deze nieuwe technologieën, stelt Daniela:“Dierenartsen en chirurgen kunnen vlak voor een operatie nog eens virtueel oefenen op lastige structuren. Deze technologieën bieden mogelijkheden voor levenslang leren.”
Naast haar functie als hoogleraar aan de Universiteit Utrecht, staat Daniela ook aan het hoofd van TPI Utrecht (een interdisciplinaire groep die werkt aan de omschakeling naar proefdiervrij onderzoek), waar ze hoogwaardige innovaties nastreeft die de kwaliteit van wetenschappelijk onderzoek en onderwijs waarborgen en verbeteren. Naar de Heart of Health verhuizen – voor studie of werk – betekent tot een gemeenschap van creatieve koppen voor wie innovatie voorop staat toetreden. Een sterke focus op kennisdelen houdt ook in dat studenten, chirurgen, onderzoekers, PhD’s en investeerders in Utrecht hun positie als wereldwijde innovators kunnen verstevigen.
Van de interne helpdeks van TPI Utrecht die je in contact brengen met experts die je vragen beantwoorden tot het organiseren van helpathons – interdisciplinaire creatieve workshops om proefdiervrije methodes te ontwikkelen en een antwoord te zoeken op specifieke onderzoeksvragen –, er zijn oneindig veel mogelijkheden die bijdragen een gezondere, duurzamere wereld aan de Universiteit Utrecht en daarbuiten.
Dus, vertel eens, wanneer kom jij bij ons langs, in de Heart of Health?
