Stichting Nederlandse Datakluis
Van je lievelingsfilm tot je favoriete afhaalmaaltijd, je zou versteld staan hoeveel persoonlijke gegevens op het wereldwijde web in omloop zijn. Het zal je niet verbazen dat het grootste deel ervan in handen is van techgiganten zoals Google, Meta en Amazon. We accepteren allemaal snel websitecookies en genieten van alles wat onze favoriete sociale mediakanalen te bieden hebben, maar zoals het gezegde luidt “voor niets gaat de zon op”.
De verzamelde gegevens voeden algoritmes die gepersonaliseerde inhoud voorstellen, zoals afspeellijsten en de nieuwste must-have sneaker, de beste route om file op weg naar huis te vermijden en nog veel meer. Dat is fijn, maar door al deze ‘gratis’ diensten te gebruiken geven we Amerikaanse techbedrijven veel controle over onze persoonlijke data. Te veel controle, zo stellen de toonaangevende bedrijven achter Stichting Nederlandse Datakluis..
Zelf opnieuw de controle krijgen
Data staat bovenaan de gezamenlijke innovatieagenda voor de media-industrie bij DPG Media, Mediahuis, NPO, RTL en Talpa Network. Voor hun non-profitinitiatief zijn ze van mening dat persoons- en gebruiksgegevens in de persoonlijke omgeving van de gebruiker horen te blijven. Met hun aanvraag voor een onderzoeks- en ontwikkelingssubsidie van € 50 miljoen bij het Nationaal Groeifonds willen ze het systeem binnenstebuiten keren. Nationaal Groeifonds.
Hun voorstel? Gebruikers de volledige controle geven over hun gegevens door ze te bewaren in de datakluis middels een neutrale datafacilitator. Deze PODS of ‘Personal Online Data Stores’ werden voor het eerst bedacht door Tim Berners-Lee, die ook het wereldwijde web uitvond. In plaats van je gegevens in handen te laten van Big Tech laten Data PODS jou beslissen welke informatie je deelt, wanneer, met wie en voor hoelang.
“De datakluis geeft gebruikers de controle terug over hun eigen gegevens,” aldus Martijn van Dam, bestuurder bij Stichting Nederlandse Datakluis. “De ontwikkeling van een nieuwe data-infrastructuur die de privacy herstelt, is voor mij een enorm boeiende uitdaging die nauw aansluit bij mijn jarenlange inzet voor digitale innovatie en privacybescherming. Het is een geweldige innovatie voor de digitale wereld. Nederlandse openbare en commerciële organisaties kunnen er baat bij hebben en zo minder afhankelijk worden van de grote techbedrijven”.
Gezonde digitale omgeving
PODS kunnen allerlei gegevens opslaan en daarom zijn de toepassingen net zo uitgebreid als het wereldwijde web zelf. In verschillende landen zijn al gelijkaardige initiatieven gelanceerd, maar er ontbrak een voldoende groot draagvlak om de technologie op grote schaal door te voeren. De steun van de mediasector kan net het zetje betekenen waardoor PODS doorbreken.
Partnerships zijn hierin cruciaal volgens de Stichting, die hoopt dat allerlei organisaties, waaronder startups, een bijdrage zullen leveren door talrijke aspecten en mogelijke toepassingen te testen. Een belangrijke samenwerking is die met de Vlaamse Overheid in België, waar diploma’s nu in een persoonlijke omgeving worden bewaard als testcase.
Maatschappelijke verantwoordelijkheid
Bovendien worden data van internetgebruikers aangewend om algoritmen te voeden die ons voorgestelde inhoud laten zien. Verkeerd geprogrammeerde algoritmen kunnen filterbubbels creëren en desinformatie verspreiden met vergaande gevolgen, alsook een gepolariseerde samenleving. “Grote techbedrijven monopoliseerden het internet.” stelt van Dam. “Het is nu tijd om ons uiterste best te doen om het tij te keren.”
